Οι ZABRAHANA στο Metalwar

Έκαναν το δισκογραφικό ντεμπούτο τους στις αρχές του 2025, γράφουν χιλιόμετρα στη σκηνή και ετοιμάζονται για τα επόμενα βήματα. Ο λόγος για τους Θεσσαλονικείς Progressive Metallers ZABRAHANA με τους οποίους μιλήσαμε με αφορμή το live τους στη Θεσσαλονίκη με τους FADING ECHOES και DOGS IN CHARGE.

Metalwar: Καλησπέρα παιδιά. Καλώς ήρθατε στο Metalwar.gr. Σας παρακολουθώ από την αρχή της πορείας σας και ήθελα να μας δοθεί η ευκαιρία να τα πούμε. Οπότε, για αρχή θέλω να μου συστηθείτε.

Zabrahana: Καλησπέρα! Ευχαριστούμε πολύ για την πρόσκληση. Είμαστε οι ZABRAHANA από τη Θεσσαλονίκη. Είμαστε ένα μουσικό σχήμα που ξεκίνησε ως τετράδα ενώ πλέον έχουμε καλωσορίσει ακόμα ένα μέλος στην κιθάρα.

Metalwar: Πρώτη ερώτηση νομίζω το προφανές. Τι ακριβώς σημαίνει ZABRAHANA; Το έψαξα αρκετά για να είμαι ειλικρινής αλλά δεν έβγαλα άκρη.

Zabrahana: Την περιμέναμε αυτή την ερώτηση αλλά αυτό είναι το δικό μας μυστικό. Όπως λέει και το μότο μας… “Embrace the enigma”. Αυτό που μπορούμε να πούμε πάντως είναι ότι η λέξη είναι πραγματική. Ίσως πρέπει να κάνουμε έναν διαγωνισμό και όποιος το βρει να κερδίσει κάτι. Ένα prive live ας πούμε.

Metalwar: Τροφή για σκέψη λοιπόν για τους αναγνώστες. Η μουσική σας μάλλον χαρακτηρίζεται ως Progressive αλλά είναι πολύ ιδιαίτερη. Εσείς πώς την προσδιορίζετε;

Zabrahana: Όντως κινείται στα όρια του Progressive, μεταξύ Rock και Metal. Ας πούμε η παραγωγή του EP μας βγήκε περισσότερο Metal αλλά γενικά σε αυτό το φάσμα βρισκόμαστε.

Metalwar: Οι επιρροές σας ποιες είναι; Τόσο ατομικά όσο και σαν μπάντα.

Zabrahana: Οι επιρροές μας καλύπτουν ένα πολύ ευρύ φάσμα της Progressive μουσικής. Ξεκινώντας από τα 70’s μέχρι και τα εντελώς μοντέρνα σχήματα. Ο καθένας φέρνει τις επιρροές του στο τραπέζι. Όχι όμως μόνο μουσικά. Ας πούμε ότι όλα αυτά τα άλμπουμ που μας αρέσουν γίνονται φορέας συναισθήματος το οποίο βγαίνει στη δική μας μουσική. Το έχουμε συζητήσει πολλές φορές και μεταξύ μας. Πού βρισκόμαστε μουσικά αλλά τελικά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία να αυτοπροσδιοριστείς κάπως. Άλλωστε ως μουσικοί εξελισσόμαστε οπότε μπορεί τα επόμενα τραγούδια μας να είναι κάτι διαφορετικό. Οι επιρροές μας είναι κάτι που τις κουβαλάει ο καθένας σε όλη του τη ζωή και εμπλουτίζονται μάλιστα. Πολλές φορές χρειάζεται να γυρίσεις πίσω ή να δεις μπροστά. Κάτι κλασικό ή κάτι μοντέρνο. Και όλο αυτό να βγάλει κάτι δημιουργικό. Νομίζω μάλιστα ότι κάπως έτσι γράφουμε και τα δικά μας τραγούδια. Φέρνει ο καθένας κάτι από τον εαυτό του και τελικά έχουμε το αποτέλεσμα που θα ακούσει ο κόσμος. Η ταμπελοποίηση δεν έχει και πολύ νόημα.

Metalwar: Συμφωνώ. Η μόνη χρησιμότητά της είναι ίσως σε κάποιον που δεν γνωρίζει τη μουσική σας, να μπορεί να πάρει μια ιδέα του τί θα ακούσει αν βάλει το άλμπουμ σας.

Zabrahana: Ακριβώς. Γιατί άλλωστε δεν ακούμε όλοι τα πάντα. Οπότε να μπορείς να απορρίψεις κάτι που γνωρίζεις ότι δε θα σου αρέσει χωρίς να χρειαστεί να ασχοληθείς. Αλλά μέχρι εκεί. Βέβαια καλό είναι ο κάθε μουσικός να έχει επιρροές από διάφορα είδη. Να γνωρίζει τι γίνεται στον κόσμο της fusion ή της Jazz και να μπορεί να πάρει ιδέες που να τις εντάσσει στο Progressive που ούτως ή άλλως θέλει κάτι ιδιαίτερο ή μη αναμενόμενο. Στο φάσμα του συμβατικού Rock και Metal έχουν παιχτεί τα πάντα σε μεγάλο βαθμό. Οπότε είναι καλό να μπορείς να βάζεις μέσα στη μουσική σου κάτι που θα τραβήξει το ενδιαφέρον. Εμείς προσπαθούμε να το κάνουμε. Κάποιες φορές το πετυχαίνουμε, κάποιες όχι και το απορρίπτουμε. Δεν θέλει υπερβολές.

Metalwar: Ισχύει. Έχουμε δει συγκροτήματα να μπλέκουν τη Metal με την παραδοσιακή μουσική, την Jazz κτλ.

Zabrahana: Θα πρέπει όμως αυτό να βγαίνει φυσικά και να μην φαίνεται επιτηδευμένο. Αυτό άλλωστε είναι και η fusion μουσική που αναφέραμε πριν. Ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν και έκανε ακριβώς αυτό το πράγμα. Ένωσε διάφορα είδη μουσικής και έγινε τελικά ένα είδος από μόνη της. Ίσως στη Rock και Metal μουσική να έχουμε μείνει λίγο πίσω σε αυτό το θέμα. Δεν φτάνει απλά να χρησιμοποιούμε ένα καινούργιο μουσικό όργανο. Χρειάζεται περισσότερη δουλειά σε αυτό το κομμάτι.

Metalwar: Όντως υπάρχουν αρκετοί ακροατές που θέλουν τη μουσική τους να είναι “καθαρή” αν μπορώ να το πω έτσι.

Zabrahana: Δεν ισχύει μόνο στο δικό μας είδος αυτό. Υπάρχουν ας πούμε τζαζίστες που αν ακούσουν κάτι άλλο πέρα από τα κλασικά όργανα μιας τζαζ μπάντας θα ξινίσουν.

Metalwar: Πάμε τώρα στο πρώτο EP που κυκλοφορήσατε, το “Whales Dream In Purple”. Υπάρχει κάποια θεματολογία πίσω από αυτό; Η αλήθεια είναι ότι μου έβγαλε μια αρκετά μεγάλη συνοχή ως EP.

Zabrahana: Δεν υπάρχει κάποια θεματολογία με την έννοια που το εννοούμε συνήθως. Μάλιστα ακόμα και η σύνθεση των τραγουδιών έγινε με διάφορους τρόπους. Είτε υπήρχε ένα αρχικό riff και ξεκινήσαμε από αυτό, είτε υπήρχαν οι στίχοι και μπήκε μετά η μουσική. Υπάρχει μια κοινή νοοτροπία στο πως αντιμετωπίζεται το κομμάτι του storytelling σε κάθε τραγούδι αλλά δεν υπάρχει ένας κοινός χαρακτήρας ή ένα κοινό θέμα. Το κάθε τραγούδι λέει τη δική του ιστορία.

Metalwar: Γιατί πήρατε την απόφαση να βγάλετε πρώτα ένα EP και όχι ένα ολοκληρωμένο άλμπουμ;

Zabrahana: Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει ήδη έτοιμο υλικό αλλά είπαμε ως νέα μπάντα να βγάλουμε κάτι μικρό, να έχει μία συνοχή. Θέλαμε για αρχή ένα γρήγορο βήμα ώστε να ξεκινήσουμε και να δούμε που βρισκόμαστε. Το EP άλλωστε μπορεί να βγήκε το 2025 αλλά υπήρχε προεργασία αρκετά πριν, υπήρξαν συναντήσεις, συζητήσεις, διεργασίες. Οπότε θεωρήσαμε ότι είναι κρίμα να περιμένουμε και άλλο μέχρι να μαζευτεί υλικό για ολοκληρωμένο άλμπουμ. Πολλές νέες μπάντες ξεκινάνε με ολοκληρωμένα άλμπουμ δυσκολεύονται πολύ σε διάφορα σημεία. Οπότε είπαμε να δοκιμάσουμε τις δυνάμεις μας, να δούμε τι μέλλον μπορεί να έχει αυτό και να το πάμε παρακάτω.

Metalwar: Το EP κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο αλλά τον Σεπτέμβριο κυκλοφορήσατε μία δεύτερη version του με τίτλο “Whales Sing In Purple” που ουσιαστικά είναι μια live studio απόδοση των τραγουδιών. Γιατί πήρατε αυτή την απόφαση;

Zabrahana: Η ιδέα υπήρχε από νωρίς για κάτι τέτοιο. Μάλιστα αρχικά θέλαμε να κάνουμε live streaming αλλά υπήρξαν κάποιες τεχνικές δυσκολίες και δεν έγινε τελικά. Ο λόγος που το κάναμε είναι γιατί θέλαμε ο κόσμος που δεν έχει τη δυνατότητα να μας δει ζωντανά, να πάρει μια ιδέα του ποιοι είμαστε. Δεν είναι βέβαια το ίδιο με το να είσαι με τον θεατή στον ίδιο χώρο αλλά είπαμε να μετριάσουμε αυτή την απόσταση. Θέλαμε να μας γνωρίσουν όπως είμαστε στην πραγματικότητα. Με τα λαθάκια, τις ατέλειές μας… όπως θα το έβλεπε κάποιος ζωντανά δηλαδή και όχι πίσω από μια καλογυαλισμένη παραγωγή.

Metalwar: Υπάρχει κάποιο πλάνο για κυκλοφορία ολοκληρωμένου άλμπουμ το επόμενο διάστημα;

Zabrahana: Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο πλάνο ούτε συγκεκριμένα deadlines. Για την ώρα ετοιμαζόμαστε για να παίξουμε ζωντανά στη Θεσσαλονίκη. Κάνουμε πρόβες, φτιάχνουμε τη setlist, θα παρουσιάσουμε και 1-2 καινούργια τραγούδια μας που είναι σχεδόν έτοιμα. Αλλά για επόμενο άλμπουμ δεν έχουμε κάτι σίγουρο ακόμα να ανακοινώσουμε. Υπάρχει καινούργιο υλικό, το δουλεύουμε για να δούμε που θα μας πάει, δοκιμάζουμε πράγματα για να δούμε αν ταιριάζουν και όταν είμαστε χαρούμενοι με αυτό που θα έχουμε στα χέρια μας θα το κυκλοφορήσουμε για να το ακούσει ο κόσμος. Άλλωστε είναι μια περίοδος προσαρμογής μιας και υπάρχει και το πέμπτο μέλος όπως είπαμε νωρίτερα οπότε πρέπει να βρούμε τα πατήματά μας. Απλά να πούμε ότι κάτι που θα κάνουμε σύντομα είναι να κυκλοφορήσουμε σε ψηφιακή μορφή το “Whales Sing In Purple” στο bandcamp γιατί προς το παρόν υπάρχει μόνο στο youtube.

Metalwar: Αν δεν κάνω λάθος δεν συνεργάζεστε με κάποια εταιρεία, σωστά;

Zabrahana: Σωστά. Το EP είναι αυτοχρηματοδούμενο και όλα ήταν DIY. Από την παραγωγή και το management μέχρι το PR, όλα τα κάνουμε εμείς.

Metalwar: Ας περάσουμε στο θέμα των ζωντανών εμφανίσεων που είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που μιλάμε σήμερα. Αρχικά, θέλω να μου πείτε τί έχετε κάνει μέχρι τώρα. Έχετε δοκιμαστεί στη σκηνή ήδη;

Zabrahana: Ναι, έχουμε γράψει κάποια λίγα χιλιόμετρα όλοι μαζί. Εμφανιστήκαμε σε ένα ανοιχτό φεστιβάλ στα Γιαννιτσά αλλά και σε κάποιες τοπικές σκηνές στη Θεσσαλνίκη. Στις λίγες που έχουν μείνει ανοιχτές τουλάχιστον. Κάναμε και ένα ακουστικό live στον ραδιοφωνικό σταθμό 1055. Συνέντευξη και ακουστικό live μαζί δηλαδή.

Metalwar: Βέβαια απ’ ότι καταλαβαίνω είχατε όλοι τις εμπειρίες σας πριν τους ZABRAHANA.

Zabrahana: Ναι, όλοι μας είχαμε κάνει τις απόπειρές μας παλιότερα απλά κάτι οι συμπτώσεις κάτι το σωστό timing οδήγησε στη δημιουργία της μπάντας αυτής. Και πάνω απ’ όλα σε αυτή την προσπάθεια βάζουμε τον ανθρώπινο παράγοντα. Να μπορούμε να είμαστε καλά μεταξύ μας. Το έχουμε δουλέψει πολύ αυτό. Κάνουμε παρέα εκτός της μπάντας, έχουμε πάει διακοπές μαζί, εκδρομές, πήγαμε στη Βουλγαρία να δούμε PAIN OF SALVATION όλοι μαζί. Έχουμε πιει τα ποτά μας μαζί. Γενικά το θέλουμε πάρα πολύ όλο αυτό το δέσιμο. Όταν σε ένα συγκρότημα είναι 4-5 άτομα θα πρέπει να μπορείς να συνεννοηθείς με τους άλλους. Περνάς χρόνο με τα μέλη της μπάντας και κακά τα ψέματα όλοι μας έχουμε τις ζωές μας οπότε όταν βάζεις τη μουσική στις κορυφαίες προτεραιότητές σου, θέλεις να συναναστρέφεσαι με άτομα που εκτιμάς. Αυτό είναι και ένα πρόβλημα που οδηγεί πολλές προσπάθειες να μην πετυχαίνουν. Έχουμε τόσες υποχρεώσεις στην καθημερινότητά μας οπότε δε γίνεται το χρόνο που αφιερώνουμε στην μπάντα να τον περνάμε με άτομα που δε συμπαθούμε. Για παράδειγμα όταν έχουμε πρόβα, όλοι περιμένουμε πώς και πώς τη στιγμή που θα μαζευτούμε, θα κάνουμε παρέα, θα παίξουμε τη μουσική μας.

Metalwar: Ας μιλήσουμε λίγο για το επερχόμενο live σας με τους FADING ECHOES και τους DOGS IN CHARGE. Πείτε μου κάποιες λεπτομέρειες για το συγκεκριμένο live.

Zabrahana: Θα είμαστε την Κυριακή, 2 Νοέμβριου, στο Rover Bar, στη Θεσσαλονίκη, με τα άλλα δύο συγκροτήματα που αναφέρεις. Είναι στα πλαίσια της περιοδείας που οργανώνουν αυτή την περίοδο οι FADING ECHOES και θα επισκεφτούν αρκετές πόλεις προωθώντας το άλμπουμ τους, “Shadow Of Another”. Είχαμε γνωριστεί με τον Δημήτρη από τους FADING ECHOES πριν περίπου 6 μήνες και το συζητούσαμε κάποια στιγμή να παίξουμε μαζί γιατί είμαστε κοντά μουσικά. Οπότε, όταν ετοίμαζε την περιοδεία μιλήσαμε και μας προσκάλεσε στη μία από τις πέντε ημερομηνίες να τους ανοίξουμε την συναυλία. Μαζί μας θα είναι επίσης οι DOGS IN CHARGE που είναι φίλοι μας και έχουμε ξαναπαίξει μαζί. Είναι και αυτοί νέα μπάντα, πολύ δυνατή. Παίζουν και αυτοί Progressive αλλά με περισσότερο το ψυχεδελικό στοιχείο συγκριτικά με εμάς και τους FADING ECHOES. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν και ένα καινούργιο single (“Mora”) οπότε αξίζει να τους ακούσετε και αυτούς. Και ελπίζουμε να περάσουμε ωραία, να ακούσουμε πολύ ωραία μουσική αφού θεωρούμε ότι έχουμε στήσει ένα πολύ ταιριαστό line up. Θα έχουμε και merch φυσικά.

Metalwar: Υπάρχει πλάνο να κατέβετε και στην Αθήνα κάποια στιγμή;

Zabrahana: Πλάνο υπό την έννοια συγκεκριμένης ημερομηνίας δεν υπάρχει αλλά σίγουρα θέλουμε πολύ να παίξουμε και στην Αθήνα. Κατά καιρούς υπήρξαν συζητήσεις αλλά δεν έχει βολέψει κάτι ακόμα. Σχετικά με το live στη Θεσσαλονίκη να πούμε επίσης ότι θα είναι το ντεμπούτο του νέου μας κιθαρίστα, θα είναι η πρώτη φορά που θα ακουστούν τα τραγούδια μας με δύο κιθάρες ενώ έχουμε δουλέψει περισσότερο και το οπτικό θέμα της εμφάνισής μας. Φυσικά, όπως είπαμε και νωρίτερα θα παίξουμε και 2 καινούργια τραγούδια που είναι σε αρχική μορφή ακόμα αλλά όπως και να έχει θα ακουστεί και καινούργιο υλικό.

Metalwar: Αφού μιλάμε για τις συναυλίες θα ήθελα να μου πείτε τη γνώμη σας για κάτι ως Θεσσαλονικείς. Ακούμε αρκετά χρόνια ότι στη Θεσσαλονίκη και γενικότερα στη Βόρεια Ελλάδα δε γίνονται πολλές συναυλίες, φεστιβάλ κτλ. Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε πολλές καλές προσπάθειες όπως το Rockwave στην Κατερίνη ή το πολύ δυνατό Mammothfest φέτος. Είναι όντως καλύτερα τα πράγματα και αν ναι, θεωρείτε ότι μπορεί η Βόρεια Ελλάδα να υποστηρίξει τέτοιου είδους ενέργειες;

Zabrahana: Γκρίνια πάντα θα υπάρχει. Το μόνο εύκολο αλλά είναι στενάχωρο να το βλέπεις. Για παράδειγμα είχαμε πάει στο Principal το 2017 για να δούμε τους SOEN και είμασταν 150 άτομα. Ήταν να χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο. Έτσι δεν χτίζεται όνομα για την πόλη και λογικό είναι να μην επιλέγουν οι μπάντες να έρχονται. Υπάρχει πλέον και η Βουλγαρία που διοργανώνει μεγάλα φεστιβάλ, όχι επειδή είναι μεταλλομάνα αλλά επειδή ο κόσμος εκεί τα στηρίζει. Ας ελπίσουμε αυτά που ανέφερες πριν να είναι η αρχή για να αλλάξει η κατάσταση γιατί μας έχουν λείψει τα μεγάλα φεστιβάλ όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά και σε άλλες πόλεις όπως η Κοζάνη και αλλού. Αρχίζει να δημιουργείται ένα momentum και μακάρι να συνεχιστεί αφού το έχουμε ανάγκη. Οι σκηνές δυστυχώς μειώνονται και έχουν μείνει λίγες πλέον.

Metalwar: Αυτό νομίζω είναι γενικό φαινόμενο. Και στην Αθήνα το ίδιο συμβαίνει. Έχουν κλείσει κυρίως οι μικρές σκηνές και έχουν μείνει μερικές μεγάλες που δεν μπορούν να υποστηρίξουν όμως τις νέες και μικρές μπάντες.

Zabrahana: Ακριβώς. Υπάρχουν και πολλά τεχνικά θέματα στα οποία κολλάνε οι επιχειρηματίες. Σίγουρα και αυτοί τρέχουν τις επιχειρήσεις τους και θέλουν να έχουν κέρδος. Υπάρχουν και επιπλέον εμπόδια από άλλα ζητήματα όπως γραφειοκρατικά, πολλές διαδικασίες που δυσκολεύουν την κατάσταση. Φυσικά όλα πρέπει να γίνονται βάσει νόμου και υπέρ του εργαζομένου αλλά ίσως θα πρέπει να βρεθεί ένα πιο ελαστικό νομοθετικό πλαίσιο που να ταιριάζει στον χώρο γιατί δεν είναι όλοι οι επαγγελματικοί χώροι το ίδιο. Όλα βέβαια είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Απλά δεν τους ενδιαφέρει η τέχνη.

Metalwar: Ένα άλλο θέμα που θα ήθελα να συζητήσουμε έχει να κάνει με τις νέες τάσεις στη μουσική όπως για παράδειγμα οι πλατφόρμες τύπου bandcamp, spotify κτλ στις οποίες αναφερθήκαμε νωρίτερα. Εσείς ξέρω ότι έχετε προφίλ σε όλες αυτές. Είναι όντως βοηθητικές για τους καλλιτέχνες ή είναι αναγκαίο κακό τελικά;

Zabrahana: Ναι όντως έχουμε παντού προφίλ. Άλλωστε συνήθως έτσι γίνεται. Κάνεις μια σύμβαση με μια εταιρεία η οποία συνεργάζεται με όλες αυτές τις πλατφόρμες και μετά απλά αν κάποια δε σε ενδιαφέρει φροντίζεις να κάνεις opt out. Είναι κάτι που μας απασχολεί σαν μπάντα. Υπάρχουν πολλές ενστάσεις αλλά από την άλλη κάπως πρέπει να μάθει ο κόσμος τη μουσική μας. Είναι δίκοπο μαχαίρι βασικά. Ο καταναλωτής βολεύεται γιατί έχει πρόσβαση παντού είτε σε μεγάλους καλλιτέχνες είτε με μικρότερες μπάντες. Και σε εμάς δίνεται η ευκαιρία να προωθήσουμε τη δουλειά μας και να βάλουμε το όνομά μας δίπλα σε μεγάλους καλλιτέχνες. Από την άλλη, αυτές οι πλατφόρμες είναι φτιαγμένες ξεκάθαρα για να απομυζούν τη δημιουργικότητα και να εκμεταλλεύονται το πάθος μας για τη μουσική με στόχο το κέρδος φυσικά. Αυτό φαίνεται και από τη στάση που έχουν κρατήσει σε διάφορες δικαστικές διαμάχες που είναι πάντα εναντίον των καλλιτεχνών. Δεν είναι όλες το ίδιο προφανώς αλλά σε γενικές γραμμές ζημιωμένοι βγαίνουν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες.. Θέλουμε ο κόσμος να μπορεί να μας ακούσει και ο καταναλωτής θέλει να έχει πρόσβαση αλλά στο τέλος της ημέρας κάποια στιγμή ίσως χρειαστεί να τραβηχτεί μια γραμμή που θα ικανοποιήσει και την ηθική πλευρά. Εμείς προσπαθούμε να στηρίξουμε τις πλατφόρμες που μας βοηθάνε περισσότερο όπως είναι το bandcamp. Γι’ αυτό θα κυκλοφορήσουμε το “Whales Sing in Purple” μόνο εκεί αφού το μοντέλο με το οποίο λειτουργεί είναι κάπως καλύτερο για τον καλλιτέχνη. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που λέγανε μεγαλοστελέχη δισκογραφικών εταιριών ότι η μουσική θα μπορούσε να είναι πολύ επικερδής αν δεν υπήρχαν οι μουσικοί στη μέση.

Metalwar: Οι οποίοι βέβαια ιδανικά θα έπρεπε να είναι στο κέντρο όλης αυτής της βιομηχανίας.

Zabrahana: Τουλάχιστον παλιότερα οι εταιρίες στελεχώνονταν από παραγωγούς που γνώριζαν μουσική, άκουγαν μουσική και ενδεχομένως ήταν διατεθειμένοι να πάρουν και το όποιο ρίσκο για να προωθήσουν μια μπάντα και να επενδύσουν χρήματα σε αυτή. Μόνο με τη διαίσθησή τους και με αυτό που άκουγαν. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν εταιρείες ανεξάρτητες, αυτοδιαχειριζόμενες από μουσικούς όπως η The Ocean που δουλεύει με τον τρόπο που λίγο πολύ οραματίζονταν οι μουσικοί μέσα σε ένα καπιταλιστικό πλαίσιο πάντα βέβαια αλλά όσο γίνεται πιο δίκαιο.

Metalwar: Τώρα τελευταία πάντως υπάρχουν κινήσεις και από μεγάλες μπάντες που έχουν μεγαλύτερη επιρροή ειδικά με το Spotify, από το οποίο αποχώρησαν λόγω της συμμετοχής του CEO του Spotify σε εταιρεία που φτιάχνει πολεμικά drones. Βλέπετε να αλλάζει κάτι;

Zabrahana: Ο κόσμος καταλαβαίνει τι συμβαίνει αλλά το θέμα είναι να υπάρξει πραγματικά οργανωμένη αντίδραση και αυτό είναι το δύσκολο. Είναι πολύ δύσκολο γιατί μιλάμε τώρα για παγκόσμιο φαινόμενο δεν είναι κάτι τοπικό οπότε είναι ακόμα πιο δύσκολο να υπάρξει κάτι οργανωμένο και μαζικό. Όταν πριν από πέντε χρόνια η Taylor Swift τράβηξε ολόκληρο τον κατάλογό της από το Spotify, τελικά μετά από λίγο σύρθηκε ξανά πίσω στο Spotify αφού βέβαια πήρε τα δικαιώματά της πίσω. Θα δούμε πού θα πάει όλο αυτό το πράγμα. Πάντως μας έχει λείψει λίγο η εποχή που ναι μεν η πειρατεία κάλπαζε αλλά ήταν λίγο μετά την πειρατεία και πριν το spotify που ο καταναλωτής μπορούσε να αγοράσει ένα mp3 δίνοντας ένα δολάριο και να του μείνει αυτό το αρχείο. Τώρα πληρώνουμε συνδρομή στο spotify αλλά στην ουσία δεν έχουμε τίποτα. Αν δεν έχεις ίντερνετ δεν έχει και μουσική. Ίσως μόνο το bandcamp συνεχίζει και το κάνει σε ένα βαθμό. Η χρυσή εποχή βέβαια ήταν η εποχή του βινυλίου και της κασέτας.

Metalwar: Ίσως εμείς στη metal και στη rock μουσική πάντως το έχουμε διατηρήσει λίγο αυτό το μοτίβο. Δηλαδή θα αγοράσουμε και το cd θα αγοράσουμε και το βινίλιο τα τελευταία χρόνια που είναι πάλι της μόδας .Αλλά δεν γίνεται να στηριχθείς μόνο σε αυτά. Ένα άλλο θέμα που θέλω να συζητήσουμε είναι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στη μουσική, τόσο στο θέμα της σύνθεσης όσο και σε όλο το υπόλοιπο πακέτο. Πώς το βλέπετε αυτό;

Zabrahana: Σχετικά με τη σύνθεση, υπάρχουν μουσικά σχήματα με άτομα που δεν έχουν πιάσει μουσικό όργανο στα χέρια τους. Και μάλιστα έχουν εκατοντάδες χιλιάδες streams. Οπότε αρχικά να πούμε ότι είμαστε κατά της χρήσης του AI στη δημιουργία της μουσικής. Είμαστε μουσικοί οπότε ό,τι βγάζουμε θέλουμε να προέρχεται από τα δικά μας χέρια. Θα πρέπει να πούμε βέβαια πώς λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό όλο αυτό. Τα συγκεκριμένα τραγούδια προέρχονται από υλικό των οποίων τα δικαιώματα ανήκουν σε καλλιτέχνες. Αυτά τα δικαιώματα καταπατήθηκαν και μάλιστα αρκετές υποθέσεις είναι ανοιχτές στα δικαστήρια με κάποιες δισκογραφικές. Να δούμε που θα καταλήξουν όλα αυτά και ποιοι θα δικαιωθούν. Οι πιθανότητες δεν είναι με τους μουσικούς πάντως. Γενικά είναι πολύ μεγάλη κουβέντα αυτή και αναλόγως το είδος δεν αφορά και τους καταναλωτές πλέον. Μία ατάκα που έχουμε ακούσει και μας άρεσε είναι ότι όσα ρομπότ και γρήγορα αμάξια να φτιάξουμε, πάντα θα θέλουμε να βλέπουμε το 100άρι στους Ολυμπιακούς Αγώνες με ανθρώπους. Σίγουρα μπορεί στο μέλλον μια μηχανή να καταφέρει να γράψει το “Bohemian Rapsody”. Οκ, μπράβο. Μια μηχανή το κατάφερε. Εμάς όμως μας ενδιαφέρει τι μπορεί να κάνουν οι άνθρωποι. Αυτός είναι και ο λόγος που ακούμε τελικά μουσική γιατί συνδεόμαστε με ανθρώπους και συναισθήματα που υπάρχουν πίσω από τη μουσική και αυτό δύσκολα θα αλλάξει για τον ακροατή που θέλει να ακούσει πραγματικά μουσική και όχι για αυτόν που απλά θέλει απλά να ακούει κάτι να παίζει στο background, μουσική ασανσέρ που λέμε. Αυτοί ας ακούνε μουσική που προέρχεται από τεχνητή νοημοσύνη. Αυτοί οι άνθρωποι τουλάχιστον στον δικό μας κόσμο δεν θα ακούγανε ποτέ ZABRAHANA.

Metalwar: Αυτό είναι το ένα σκέλος του θέματος. Το άλλο αφορά το κατά πόσο η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επηρεάσει τους ίδιους τους μουσικούς υπό την έννοια να μειώσει το ενδιαφέρον των μουσικών να δημιουργούν μουσική.

Zabrahana: Η μουσική είναι κάτι δύσκολο αλλά όταν βλέπεις παιδάκια 4-5 ετών να πιάνουν ένα όργανο, να τους βγαίνει αβίαστα ότι θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική είναι κάτι το πολύ ωραίο. Η αλήθεια είναι ότι πέφτει ο πήχης τεχνικά ώστε να αρχίσει κάποιος να ασχολείται και ίσως αυτό ανοίξει τον δρόμο σε κόσμο που δεν ασχολούταν με τη μουσική να το κάνει πιο εύκολα αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι η κρίσιμη μάζα αυτοί οι άνθρωποι που θα γείρουν την πλάστιγγα υπέρ της τεχνητής νοημοσύνης. Θεωρώ ότι είναι τέτοια η ανάγκη κάποιου να γράφει μουσική που θα το έκανε σε κάθε περίπτωση. Ίσως για αυτούς που θέλουν να ασχοληθούν περιστασιακά ή να φτιάξουν μία διασκευομπάντα και να παίζουν 5 ακόρντα, τώρα ίσως να είναι πιο εύκολο αλλά οι πραγματικοί καλλιτέχνες που θέλουν να εκφραστούν δεν πρόκειται να επηρεαστούν. Δεν θα επηρεαστεί η μαθησιακή τους διαδικασία και η όρεξη να μάθουν κάποιο όργανο ή γενικότερα μουσική. Απλά θα το αντιμετώπιζαν όπως αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες όλες τις υπόλοιπες δυσκολίες που γνωρίζουμε. Ξέρουμε ότι ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα ούτως ή άλλως. Πρέπει να πούμε κιόλας ότι υπάρχουν πολλά παιδιά που είναι καταπληκτικοί μουσικοί αλλά δεν μπαίνουν στη διαδικασία να τριφτούν και να πάρουν το ρίσκο να εκτεθούν σε ένα σανίδι ή σε μια παραγωγή. Είναι αυτό που λέμε “bedroom players”. Αυτό σιγά σιγά αλλάζει, όλο και περισσότεροι ασχολούνται αλλά οι σκηνές μειώνονται και δεν υπάρχει το βήμα για να εκφραστούν όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες. Για να επιστρέψουμε την κουβέντα στην τεχνητή νοημοσύνη, πρέπει να δούμε τι έγινε παλιότερα με τη ζωγραφική ή τη φωτογραφία όταν μπήκε η τεχνολογία μέσα σε αυτές τις τέχνες. Λέγαμε ότι δεν θα υπάρχουν φωτογράφοι ή ζωγράφοι αλλά τελικά έγιναν περισσότεροι. Το ίδιο και με το photoshop. Τελικά δημιουργήθηκε ακόμα μία ειδικότητα που είναι οι digital artists. Για να το κλείσουμε νομίζω ότι σήμερα ανθεί και η μουσικότητα και το παίξιμο οργάνων οπότε δε νομίζω ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα το επηρεάσει αυτό.

Metalwar: Νομίζω έχουμε καλύψει όλα τα θέματα. Υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας;

Zabrahana: Πέρα από το live με τους FADING ECHOES υπάρχει κάτι ακόμα στα σκαριά το οποίο όμως δεν μπορούμε ακόμα να μοιραστούμε μαζί σας αλλά σύντομα θα υπάρξουν ανακοινώσεις (αναφέρονταν στο live της 6^ης Δεκεμβρίου όταν και θα εμφανιστούν στο πλευρό των MOTHER OF MILLIONS στη Θεσσαλονίκη).

Metalwar: Κάτι τελευταίο που θα ήθελα να πω εγώ είναι να σας δώσω συγχαρητήρια για την παρουσία σας στα social media γιατί και αυτό το κομμάτι είναι σημαντικό τη σημερινή εποχή. Φαίνεται ότι το δουλεύετε πολύ αυτό το θέμα.

Zabrahana: Πραγματικά προσπαθούμε και ευχαριστούμε για τα καλά σου λόγια. Γίνεται πολύ δουλειά πίσω από όλο αυτό.

Metalwar: Ευχαριστώ πολύ για την κουβέντα και σας εύχομαι τα καλύτερα τόσο στα live που έρχονται όσο και στη συνέχεια.

Zabrahana: Εμείς ευχαριστούμε για τη φιλοξενία και ελπίζουμε να τα πούμε από κοντά και κάποια στιγμή.

Συνέντευξη – κείμενο: Κώστας Μπουντούκος